National Maritime Heritage Complex Lothal: પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આયોજિત કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની બેઠકમાં ગુજરાતનાં લોથલ ખાતે નેશનલ મેરિટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ (એનએમએમએચસી)નાં વિકાસને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. આ પ્રોજેક્ટ બે તબક્કામાં પૂર્ણ થશે.મંત્રીમંડળે સ્વૈચ્છિક સંસાધનો/યોગદાન મારફતે ભંડોળ ઊભું કરીને માસ્ટર પ્લાન અનુસાર પ્રથમ તબક્કા અને બીજા તબક્કા માટે સૈદ્ધાંતિક મંજૂરી પણ આપી હતી અને ભંડોળ ઊભું કર્યા પછી તેના અમલીકરણને મંજૂરી આપી હતી.
ફેઝ 1બી હેઠળ લાઇટ હાઉસ મ્યુઝિયમના નિર્માણ માટે ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ લાઇટહાઉસીસ એન્ડ લાઇટશિપ્સ (ડીજીએલએલ) દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવશે.ભવિષ્યના તબક્કાઓના વિકાસ માટે એક અલગ સોસાયટીની સ્થાપના કરવામાં આવશે, જેનું સંચાલન બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગ મંત્રીની અધ્યક્ષતામાં ગવર્નિંગ કાઉન્સિલ દ્વારા કરવામાં આવશે, જેનું સંચાલન સોસાયટીઝ રજિસ્ટ્રેશન એક્ટ, 1860 હેઠળ કરવામાં આવશે, જેનો ઉદ્દેશ ગુજરાતના લોથલમાં એનએમએસએચસીના અમલીકરણ, વિકાસ, વ્યવસ્થાપન અને સંચાલનનો છે.
કેબિનેટે ગુજરાતનાં લોથલમાં નેશનલ મેરિટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ (NMHC)નાં વિકાસને મંજૂરી આપી
વાંચો વિગતે: https://t.co/Rjs37qPkoZ#CabinetDecisions #Cabinet #NMHC #NationalMaritimeHeritageComplex #Lothal #Gujarat pic.twitter.com/1XOSL48x25
— PIB in Gujarat 🇮🇳 (@PIBAhmedabad) October 9, 2024
પ્રોજેક્ટનો પ્રથમ તબક્કો 60 ટકાથી વધુ શારીરિક પ્રગતિ સાથે અમલીકરણ હેઠળ છે અને 2025 સુધીમાં પૂર્ણ કરવાની યોજના છે. પ્રોજેક્ટનો પ્રથમ તબક્કો અને પ્રથમ તબક્કો ઇપીસી મોડમાં વિકસાવવામાં આવશે તથા પ્રોજેક્ટનો બીજો તબક્કો જમીન સબલીઝિંગ/પીપીપી મારફતે વિકસાવવામાં આવશે, જેનો ઉદ્દેશ એનએમએમએચસીને વૈશ્વિક કક્ષાનાં હેરિટેજ મ્યુઝિયમ તરીકે સ્થાપિત કરવાનો છે.
રોજગારી નિર્માણની સંભવિતતા સહિતની મુખ્ય અસરો
એનએમએચસી પ્રોજેક્ટનાં વિકાસમાં આશરે 22,000 રોજગારીનું સર્જન થવાની અપેક્ષા છે, જેમાં 15,000 પ્રત્યક્ષ રોજગારી અને 7,000 પરોક્ષ રોજગારી મળશે.
લાભાર્થીઓની સંખ્યા
એનએમએચસીના અમલીકરણથી વૃદ્ધિને વેગ મળશે અને સ્થાનિક સમુદાયો, પ્રવાસીઓ અને મુલાકાતીઓ, સંશોધકો અને વિદ્વાનો, સરકારી સંસ્થાઓ, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, સાંસ્કૃતિક સંસ્થાઓ, પર્યાવરણ અને સંરક્ષણ જૂથો, વ્યવસાયોને ઘણી મદદ મળશે.
ભારતના 4,500 વર્ષ જૂના દરિયાઇ વારસાને પ્રદર્શિત કરવાના પ્રધાનમંત્રીના વિઝન અનુસાર પોર્ટ્સ, શિપિંગ એન્ડ વોટરવે (એમઓપીએસડબલ્યુ) એ લોથલમાં વૈશ્વિક કક્ષાનું નેશનલ મેરિટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ (એનએમએમએચસી) સ્થાપિત કર્યું છે.એનએમએએચસીનો માસ્ટરપ્લાન જાણીતી આર્કિટેક્ચર ફર્મ મેસર્સ આર્કિટેક્ટ હાફીઝ કોન્ટ્રાક્ટર દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે અને ફેઝ 1એનું નિર્માણ ટાટા પ્રોજેક્ટ્સ લિમિટેડને સોંપવામાં આવ્યું છે.
એન.એમ.એચ.સી.ને વિવિધ તબક્કાઓમાં વિકસિત કરવાની યોજના છે
- પ્રથમ તબક્કામાં 6 ગેલેરીઓ સાથે NMHC મ્યુઝિયમ હશે, જેમાં બાહ્ય નૌકાદળની કલાકૃતિઓ (આઇએનએસ નિશંક, સી હેરિયર યુદ્ધ વિમાન, યુએચ3 હેલિકોપ્ટર વગેરે), ખુલ્લી જળચર ગેલેરીથી ઘેરાયેલી લોથલ ટાઉનશિપની પ્રતિકૃતિ મોડલ અને જેટી વોક વે સામેલ છે, જે દેશની સૌથી મોટી ગેલેરીમાંની એક છે.
- પ્રથમ તબક્કામાં એનએમએચસી મ્યુઝિયમ હશે, જેમાં વધુ 8 ગેલેરીઓ હશે, લાઇટ હાઉસ મ્યુઝિયમ હશે, જે વિશ્વનું સૌથી ઊંચું હશે, બાગીચા કોમ્પ્લેક્સ (આશરે 1500 કાર, ફૂડ હોલ, મેડિકલ સેન્ટર વગેરે માટે કાર પાર્કિંગની સુવિધા સાથે).
- બીજા તબક્કામાં દરિયાકિનારાનાં રાજ્યોનાં પેવેલિયન (જે-તે દરિયાકિનારાનાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા વિકસાવવામાં આવશે), હોસ્પિટાલિટી ઝોન (દરિયાઈ થીમ ઇકો રિસોર્ટ અને મ્યુઓઓટીલ્સ સાથે), રિયલ ટાઇમ લોથલ સિટી, મેરિટાઇમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અને હોસ્ટેલનાં મનોરંજન તથા 4 થીમ આધારિત પાર્ક (મેરિટાઇમ એન્ડ નેવલ થીમ પાર્ક, ક્લાઇમેટ ચેન્જ થીમ પાર્ક, મોન્યુમેન્ટ પાર્ક અને એડવેન્ચર એન્ડ એમ્યુઝમેન્ટ પાર્ક) સામેલ હશે.
શું હશે નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ ?
આ નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ લગભગ રૂ. 4500 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે તૈયાર થઇ રહ્યું છે. આ પ્રોજેક્ટ માટે 375 એકર જમીન રાજ્ય સરકારે ફાળવી છે. આ મ્યુઝિયમમાં હડપ્પન આર્કિટેક્ચર અને જીવનશૈલીને ફરીથી ઉજાગર કરવા માટે લોથલ મિની રિક્રિએશન ઉપરાંત ‘મેમોરિયલ થીમ પાર્ક’, ‘મેરીટાઇમ અને નેવી થીમ પાર્ક’, ‘ક્લાઇમેટ થીમ પાર્ક’ ‘તેમજ એડવેન્ચર એન્ડ એમ્યુઝમેન્ટ થીમ પાર્ક’ જેવા ચાર થીમ પાર્કના નિર્માણના પગલે ઘણી આવિષ્કારી અને યુનિક સુવિધાઓ ઉભી કરવામાં આવશે. હડપ્પન સમયથી શરૂ કરીને આજ સુધીના ભારતના સમુદ્રી વારસા પર પ્રકાશ પાડતી ૧૪ ગેલેરીઓ તેમજ અન્ય રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના વિવિધ સમુદ્રી વારસાને પ્રદર્શિત કરતું કોસ્ટલ સ્ટેટ્સ પેવેલિયન પણ અહીં રાખવામાં આવશે.
66 કેવીનું સબસ્ટેશન પણ બનાવાશે
આ પ્રોજેક્ટના પ્રથમ તબક્કામાં રૂ.774 કરોડનો ખર્ચ થશે. આ કેન્દ્રને જોડતો ફોરલેન રસ્તો બનાવવામાં આવનાર છે. આ ઉપરાંત 66 કે.વીનું સબસ્ટેશન પણ બનાવવામાં આવશે. માત્ર મેરિટાઈમ કોમ્પલેક્ષ જ નહીં પરંતુ અભ્યાસ માટે ઈન્સ્ટિટ્યૂટ પણ બનાવવામાં આવશે. કેનાલ દ્વારા પાણીની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે જેના કારણે સ્થાનિક ખેડૂતોની સિંચાઈ તેમજ પીવાના પાણીની સમસ્યા પણ ઉકેલી શકાશે.
પોતાના ઇતિહાસને કારણે આપણને ગૌરવથી છલકાવી દેતું લોથલ હવે આવનારી પેઢીઓના ભવિષ્યનું ઘડતર પણ કરશે. લોથલમાં તૈયાર કરવામાં આવી રહેલું નેશનલ મેરીટાઇમ મ્યુઝિયમ દેશના સમુદ્રી વારસાની વાત આવે ત્યારે દરેક ભારતીય માટે ગૌરવની બાબત બની જશે. લોથલ તેની જૂની ભવ્યતા સાથે વિશ્વ સમક્ષ આવશે.
નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પલેક્ષની ખાસિયતો
- કોમ્પલેક્ષમાં 14 જેટલી ગેલેરી અને સંગ્રહાલયનું નિર્માણ
- લોથલના ઇતિહાસથી મુલાકાતીઓને કરાવશે પરિચય
- કોમ્પલેક્ષમાં બની રહેલું 77 મીટર ઊંચું વિશ્વનું સૌથી મોટું લાઈટ હાઉસ મ્યુઝિયમ
- ભવ્ય નેવી ગેલેરીની રચના: INS નિશાંક, સી હેરિયર જેટ્સ અને નેવી ચોપર્સનું પ્રદર્શન
- લોથલની આબેહૂબ પ્રતિકૃતિ ધરાવતા નગરનું નિર્માણ
- વિશ્વકક્ષાનું એડવેન્ચર અને એમ્યુઝમેન્ટ પાર્ક
- મેરીટાઈમ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટયૂટની રચના
- કોમ્પલેક્ષમાં એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ જવા માટે જળમાર્ગની રચના
લોથલમાં વિશ્વનું સૌથી ઊંચું લાઇટહાઉસ મ્યુઝિયમ બનશે
નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સમાં વિશ્વનું સૌથી ઊંચું લાઇટહાઉસ મ્યુઝિયમ પણ તૈયાર થશે. આ આઇકોનિક લાઇટહાઉસ મ્યુઝિયમ હશે. આ લાઇટહાઉસ મ્યુઝિયમ 77 મીટરનું હશે જેમાં ૬૫ મીટર ઉપર ઓપન ગેલેરી હશે, જે સમગ્ર સંકુલના તમામ મુલાકાતીઓને ઓપન એર વ્યુઇંગ ગેલેરી પ્રદાન કરશે. એટલું જ નહીં, રાત્રીના સમયે લાઇટિંગ શો પણ થશે.
પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષકણનું કેન્દ્ર
નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ મ્યુઝિયમમાં ફ્લોટિંગ રેસ્ટોરન્ટની સુવિધા પણ ઉભી કરવામાં આવશે. 100 રૂમનું ટેન્ટ સિટી અને રિસોર્ટ પણ તૈયાર થશે. આખા મ્યુઝિયમમાં ફરવા માટે ઇ-કારની વ્યવસ્થા પણ ઊભી કરવામાં આવશે. 500 ઇલેક્ટ્રિક કારના પાર્કિંગની સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવનાર છે.
નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સમાં મેરિટાઇમ યુનિવર્સિટી બનશે
સૌથી અગત્યની વાત એ પણ છે કે. નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સમાં મેરિટાઇમ યુનિવર્સિટી બનશે. આમ, મેરિટાઈમની ડિગ્રી એક જગ્યાએ પ્રાપ્ત થશે. સાથો-સાથ સ્ટુડન્ટ્સ એક્સેચેન્જ પ્રોગ્રામને વેગ મળશે.
- ગુગલ ન્યુઝમાં KalTak24 News ની અપડેટ મેળવવા ક્લિક કરો: KalTak24 News
- નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ કલતક 24 ન્યૂઝ KalTak24 News સાથે.
- અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો.
- વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.
- યુટ્યુબ ચેનલ સબસ્ક્રાઈબ કરીને જોતા રહો વિડીયો ન્યુઝ: KalTak24 News YouTube
